خبرنگاران واکسن کرونا؛ از کوشش برای ساخت تا نگرانی ها از توزیع
به گزارش وبلاگ هاپرسین، تهران - خبرنگاران - به رغم دانسته های ناچیز بشر در برابر نادانسته های ویروس عجیب کرونا، رقابت دنیا در تورنمنت دستیابی و فراوری دارو و واکسن کووید-19 و امیدها برای ریشه کن شدن این بیماری از یک سو و نگرانی ها از توزیع عادلانه این واکسن میان کشورهای مختلف از سوی دیگر به چالش سیاسی دولتمردان و دغدغه ملت ها تبدیل شده است.
ویروس کرونا؛ از ظهور تا امیدها برای ریشه کن شدن
با گذشت حدود هفت ماه از ثبت نخستین موارد ابتلا به کووید-19 در جهان، ناشناخته های ویروس عجیب کرونا هنوز برای ما بسیار است؛ اینکه چرا تاثیر آن بر مردان بیشتر است، چرا علائم بیماری در بچه ها خفیف تر است، آیا آنتی بادی های افراد مبتلا پس از بهبودی موجب ایمنی آن ها می گردد یا خیر، آیا ایده مصونیت گروهی در مقابل این بیماری همه گیر عملی است یا خیر، آیا ایمنی پس از واکسن 100 درصد است، آیا واکسن کرونا مثل واکسن آنفلوانزا هر سال باید تکرار گردد و صدها سوال دیگر که ذهن پرسشگر محققان در سراسر جهان به دنبال یافتن پاسخ های آنان است.
در ماه ژانویه (دی-بهمن) زمانی که ووهان چین و مناطق اطراف آن به دلیل شیوع کرونا قرنطینه شدند، مردم سایر نقاط جهان گمان نمی کردند که پای این ویروس به این سرعت و با این شدت به کشورشان باز گردد؛ در حالی که اعمال تدابیر کنترلی شدید در همان مراحل اولیه نیز قادر به جلوگیری از گسترش بیماری نبود اما قطعا آمادگی جوامع در مراحل اولیه بحران های همه گیر و انجام اقدامات تهاجمی، رسیدن به دوره پیک بیماری و آمار فزاینده مبتلایان را به شیوه مطلوب تری کنترل می کرد.
حالا با گذشت ماه ها از ظهور ویروس کرونا، همزمان با عزم دولت ها برای کنترل و مهار این میهمان ناخوانده و مقابله با پیامدهای این بیماری که فراتر از بحرانی بهداشتی به معضلات مالی، سیاسی و اجتماعی کشورها دامن زده است، کوشش جدی محققان و دانشمندان سراسر جهان به دستیابی راهکارهای درمانی و واکسن قطعی کووید-19 معطوف شده است.
رقابت جهان در تورنمنت واکسن کرونا
در حالی که به طور معمول فرایند مراحل تحقیقات و کارآزمایی های بالینی فراوری واکسن های قطعی و موثر چندین سال به طول می انجامد اما تهاجم ویروس کرونا در جهان به قدری شدید بود که از همان هفته های نخست، مراکز تحقیقاتی و علمی کشورهای مختلف را برای کشف واکسن این بیماری در سریع ترین زمان ممکن به تکاپو انداخت.
در حال حاضر 124 کشور در جهان مراحل آزمایش و فراوری این واکسن را می گذرانند که ده مورد آن به مرحله آزمایش انسانی رسیده است.
در آخرین تحولات مربوط به فراوری واکسن بیماری کووید-19، گروهی از محققان دانشگاه آکسفورد در انگلیس هفته گذشته گفتند نتایج آزمایش های اولیه در زمینه فراوری این واکسن امیدوارنماینده بوده و پیش از آن نیز پژوهشگران آمریکایی تاکید کردند واکسن شرکت داروسازی مدرنا در مرحله نخست آزمایش، در بدن همه داوطلبان منجر به فراوری پادتن در برابر نسل جدید ویروس کرونا شده است و اکنون وارد فاز اصلی و تقریبا نهایی کارآزمایی بالینی شده است.
به گزارش نشریه معتبر پزشکی لنست واکسن ساخت دانشمندان دانشگاه آکسفورد کرونا بر بدن بیش از 1000 انسان مثبت عمل نموده است.
آنتونی فائوچی رئیس موسسه ملی آلرژی و بیماری های عفونی آمریکا نیز روز آدینه (10 مرداد) گفت: به طور خوشبینانه واکسن کرونا قبل از سرانجام سال 2020 آماده خواهد شد.
در هند نیز نتایج آزمایش های اولیه واکسن فراوری شده موسوم به کوواکسین نویدبخش گزارش شده است.
وزیر بهداشت روسیه نیز اخیرا گفت که واکسن کرونا ساخت این کشور برای پیشگیری از ابتلای مردم به این ویروس همه گیر به زودی ثبت می گردد تا به صورت رسمی در اختیار عموم قرار بگیرد. خبرگزاری دولتی ریانووستی روسیه نیز گفت: واکسن کرونا روز 15 ماه اوت (25 مرداد ماه) در دسترس مردم روسیه خواهد بود. مقامات روس پیشتر از عزم خود برای قرار دادن نام روسیه در صدر و یا در رده نخستین کشورهایی که به واکسن کرونا دست می یابند، تاکید کردند.
شرکت آلمانی بایونتک و شرکت داروسازی آمریکایی فایزز دوشنبه گذشته (ششم مرداد) گفتند فاز نهایی تحقیقات برای ارزیابی واکسن ساخت این دو شرکت شروع شده و در صورت موفقیت محصول آنها تا اوایل ماه اکتبر (مهر) برای کسب تاییدیه ارائه خواهد شد.
در همین حال کشور چین نیز به عنوان نخستین کشور میزبان ویروس کرونا به موفقیت های چشمگیری در زمینه کشف و فراوری واکسن دست یافته است. اهمیت دستیابی به واکسن کووید-19 در چین تا جایی پیش رفت که دکتر گائو فو رئیس مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری های چین، از آزمایش واکسن ضد کرونا ساخت این کشور روی خود اطلاع داد.
سینوفارم و سینوواک دو واکسن ساخت چین است که به ترتیب در امارات متحده عربی و برزیل وارد مراحل نهایی آزمایش شده است زیرا کاهش شمار مبتلایان در چین کار را برای دانشمندان به منظور آزمایش این واکسن ها در داخل کشور سخت نموده است.
در حالی که محققان شبانه روز در کوششند تا به واکسن کووید-19 دست یابند اما تا کنون واکسن قطعی و مورد تایید سازمان جهانی بهداشت کشف و فراوری نشده است.
مایک رایان رئیس بخش برنامه های اضطراری سازمان جهانی بهداشت پیشتر گفت: محققان در راستا پیشرفت فراوری واکسن کووید 19 قرار دارند، اما برای استفاده از این واکسن ها باید تا اوایل سال 2021 منتظر ماند.
جمهوری اسلامی ایران نیز به لطف پیشرفت های قابل ملاحظه در حوزه علم پزشکی و صنعت دارو، یکی از معدود کشورهایی است که تا به امروز گام های بسیار قابل ملاحظه ای را در زمینه فراوری واکسن برداشته و طبق گفته سعید نمکی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، فرایند فراوری واکسن کووید-19 در ایران به زودی وارد فاز آزمایش انسانی می گردد.
توزیع عادلانه واکسن کرونا؛ چالشی سیاسی در دو راهی ملی گرایی یا جهان گرایی
به فرض دستیابی به واکسن قطعی ویروس کرونا و شادمانی جهان از این کشف تاریخ ساز، نگرانی ها و ابهامات تازه ای در ذهن جهان پدیدار خواهد شد؛ اینکه اولین گروه های دریافت نماینده واکسن چه کسانی خواهند بود و حتی اینکه شناسایی خود این افراد بر عهده چه کسی خواهد بود، چه مزایای ویژه ای به کشور فراوری نماینده واکسن اختصاص می یابد، آیا ضمانتی از سوی کشورهای ثروتمند برای دستیابی کشورهای فقیرتر به این واکسن وجود دارد و در آخر اینکه آیا کشورها شریک شدن واکسن با متحدان و هم پیمانان خود را بر جوامع آسیب پذیر اولویت نخواهند بخشید.
با به گوش رسیدن زمزمه ها از فراوری واکسن قطعی کرونا در ماه های آینده، اضطراب دولت ها برای آنکه از قافله کشورهای دست یافته و بهره مند از این واکسن عقب نمانند، هر روز بیشتر شده تا جایی که امضای قراردادهای پیش خرید به یکی از برگ برنده های بعضی کشورها تبدیل شده است.
اتحادیه اروپا که از زمان شیوع ویروس کرونا به اتهام عدم هماهنگی و اتخاذ تدابیر جامع مقابله با بیماری همه گیر مورد شدیدترین انتقادها نهاده شد در کوشش است تا با تامین واکسن کووید-19 کم کاری های خود را جبران نموده و برای بازگشت اعتبار از دست رفته خویش کوشش کند؛ به این ترتیب این اتحادیه با شرکت سانوفی سازنده واکسن و داروسازی های معتبر قرار دادی امضا نموده است تا 300 میلیون دوز از واکسن ویروس کرونا را در صورت ساخت بخرد.
الکس آیزار وزیر بهداشت آمریکا نیز یکم مرداد گفت این کشور برای دریافت 100 میلیون دوز از واکسن کرونا محصول شرکت داروسازی فایزز در ماه دسامبر سال جاری یک قرارداد 2 میلیارد دلاری امضا نموده است.
دولت انگلیس نیز 30 تیرماه با شرکت های خارجی سازنده واکسن و داروسازی های معتبر قرار دادی امضا نموده است تا 90 میلیون دوز از واکسن ویروس کرونا را در صورت ساخت، بخرد.
آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل متحد پیشتر در بیان لزوم دسترسی عادلانه دولت ها به واکسن کرونا گفت در صورت فراوری موفقیت آمیز واکسن ویروس کرونا، این واکسن باید در دسترس همگان در همه جای جهان قرار گیرد. گوترش با تاکید بر حفاظت از حقوق معنوی دانشمندانی که برای ساخت واکسن ویروس کرونا کوشش می نمایند، گفت:ساخت واکسن برای مردم هر کشور و فراموش کردن دیگران، غیرقابل پذیرش و هرگونه کوشش کشورها برای سرقت جزئیات پژوهش ها در باره واکسن ویروس کرونا به نفع رقیبان، محکوم است.
در همین رابطه ریچارد هاوس رئیس اندیشکده شورای روابط خارجی آمریکا در مقاله ای که در وبسایت تحلیلی پروژکت سیندیکیت منتشر نموده، توزیع واکسن کرونا را سخت ترین مساله سیاسی توصیف نموده است. به گفته او در شرایط فعلی که تمام جهان برای ساخت واکسن کرونا کوشش می نماید به نظر می رسد ملی گرایی واکسنی بر چند جانبه گرایی واکسنی پیروز گردد.
دولت انگلیس یکم مرداد با انتشار بیانیه ای بر لزوم دسترسی همگانی به واکسن جدید کرونا که توسط دانشمندان دانشگاه آکسفورد به مراحل سرانجامی اکتشاف رسیده اعلام آمادگی کرد. در این بیانیه آمده است: واکسن کرونا باید در مقیاس و بهای مناسبی فراوری و در دسترس جهانیان از جمله ایران و کشورهایی قرار گیرد که بیشتر از دیگران به آن احتیاج دارند.
شورای حقوق بشر سازمان ملل همچنین پیشتر با تصویب قطعنامه ای در خصوص مسئولیت دولت ها در رسیدگی به مساله شیوع کرونا، بر لزوم دسترسی همه کشورها به واکسن کووید- 19 تاکید نموده بود. در این قطعنامه همچنین بر اهمیت دسترسی برابر به معاینات، درمان و واکسن این بیماری تاکید شده و عنوان شد که فراوری هر واکسن مربوط به بیماری کووید- 19 باید به عنوان یک کالای عمومی جهانی در نظر گرفته گردد.
واکسن کرونا سوژه فیلمسازان
موضوع ساخت واکسن کرونا در حالی به دغدغه جهانیان تبدیل شده که ذهن اهالی فرهنگ و سینما را نیز به خود مشغول نموده است.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی ایندی وایر، شبکه HBO با همکاری آدام مک کی کارگردان و فیلمنامه نویس آمریکایی درباره رقابت افراد و شرکت های دارویی بر سر ساخت واکسن کرونا، یک سریال محدود می سازد.
این سریال اقتباسی از رمان اولین شات (The First Shot) نوشته برنن بورل (Brenan Borrell) روزنامه نگار اهل نیویورک است که به چالش های موجود در راه این رقابت در حوزه های مختلفی چون سیاست، دسترسی و امنیت می پردازد.
هنوز برای این پروژه تلویزیونی عنوانی انتخاب نشده و موقتا پروژه واکسن بی نام (Untitled Vaccine Project) نامیده می گردد. جزئیات بیشتر درباره این پروژه از جمله اسامی تیم بازیگران، تعداد اپیزودها و تاریخ انتشار نیز هنوز منتشر نشده است.
دوزهای واکسن، امنیت آن، میزان فراوری، ایمن بودن برای همه قشرهای جمعیتی، در دسترس بودن آن برای همگان، هزینه های فراوری، تاثیرات و عوارض آن از جمله عواملی است که در ساخت واکسن برای درمان کرونا با اهمیت است. همین عوامل است که کار را برای دانشمندان و پزشکان پیچیده تر می نماید. ملت های جهان باید بپذیرند که در نهایت تعداد کمی از کشورها توانایی فراوری واکسن قابل اعتماد را خواهند داشت.
در پی بروز نشانه هایی جدید از دور تازه اوج بیماری کووید-19 و همه گیری ویروس کرونا در جهان و همچنین عدم دستیابی به واکسن و درمان قطعی این بیماری هزار چهره لزوم مشارکت حداکثری شهفرایندان و عمل به توصیه های ساده بهداشتی و همچنین اهمیت رعایت فاصله گذاری اجتماعی به عنوان مهمترین سلاح های بشریت در برابر این بیماری بر همگان آشکار شده است؛ بر این اساس هرگونه سهل انگاری و بی توجهی به رعایت اصول و موازین بهداشتی، علاوه بر شانه خالی کردن از پذیرش مسئولیت اجتماعی موجب به خطر افتادن جان دیگران خواهد شد
کوشش محققان برای دستیابی به دارو و واکسن موثر و مورد اعتماد و تکاپوی دولت ها برای تامین احتیاج شهفرایندان خود از راستا امضای توافق های بین المللی همزمان با اتخاذ تدابیر مقابله با شیوع گسترده بیماری همه گیر در شرایطی است که تا کنون بیش از 17 میلیون و 778 هزار نفر در جهان به ویروس کرونا مبتلا شده و همچنین افزون بر 683 هزار نفر جان خود را در اثر ابتلا به این بیماری از دست داده اند.
منبع: ایرنا