تشدید بحران بی آبی در سایه روزمرگی مسئولان - وبلاگ هاپرسین

به گزارش وبلاگ هاپرسین، ایران با کم آبی و حتی بی آبی روبه روست و این بحران آنقدر جدی است که فراکسیون خشکسالی برای اولین بار در مجلس تشکیل شده است. اما تهران با توجه به ساخت وساز های بی حدوحصری که همچنان ادامه دارد و افزایش جمعیت بیش از زیست پذیری اش، شرایط بحرانی تری را تجربه می نماید.

به گزارش هم میهن، سال گذشته اعلام شد، کاهش بارش باران در 50 سال گذشته بی سابقه بوده است. امیر سرنموده، کارشناس هواشناسی در مصاحبه با هم میهن درباره روند کاهش بارش باران در سه سال گذشته گفت: در سه سال گذشته هر سال 30 درصد کاهش باران را در کشور تجربه نموده ایم.

تهران چند روز ذخیره آبی دارد؟

اول آبان ماه سال جاری محمد بختیاری، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب تهران در یک برنامه تلویزیونی از مقدار مصرف آب شرب روزانه سه میلیون مترمکعبی در تهران خبر داده و گفت: تهران فقط برای 100 روز آب دارد. اگرچه این خبر از سوی روابط عمومی این شرکت بعد از چند ساعت تکذیب شد، اما مهدی پیرهادی، رئیس کمیسیون سلامت و خدمات شهری شورای شهر تهران چند روز بعد از این اظهارنظر (یازدهم آبان) این مسئله را به نوعی تایید کرد.

او در این باره گفت: مقدار آب پنج سد اطراف تهران بسیار پایین است و به گفته مدیرعامل سازمان آب و فاضلاب دچار مشکل هستیم و اگر باران نبارد، تهرانی ها حدودا 100 روز آب خواهند داشت. در سد های اطراف تهران آب وجود ندارد و اگر در فصل پائیز و زمستان دچار کمبود آب هستیم، باید برای فصل تابستان و سال های بعد چاره ای بیندیشیم. بعلاوه لازم است مجموعه های دولتی و نهاد های عمومی در مصرف بهینه آب اقدام نمایند و مبحث 16 و 19 ساختمان را اجرا نمایند. البته بعد از این اقدام از شهروندان نیز بخواهیم این مباحث را اجرایی نمایند.

کاهش 80 درصدی بارش ها در استان تهران

میثم مظفر، نماینده شورای شهر تهران در هیئت مدیره آب و فاضلاب تهران درباره شرایط کنونی تهران و دستورالعمل های پیش روی مسئولان تاکید نمود: استمرار سه سال خشکسالی پی در پی در حوزه سد های آبریز استان تهران منجر به کاهش حجم قابل توجهی از ذخیره آب سد ها شده است. خشکسالی این سه سال تهران موجب کاهش 80 درصدی بارش ها در مقایسه با سال گذشته و کاهش 95 درصدی در مقایسه با بلندمدت شده است.

او با تاکید بر اینکه خشکسالی سه ساله کاهش حجم 85 میلیون مترمکعب از ذخیره آب پشت سد ها را در پی داشته، اضافه کرد: ضرورت رعایت الگوی مصرف و پرهیز از استفاده آب شرب برای مصرف غیرضروری و کاهش مدت زمان استفاده از آب شرب برای مصارف بهداشتی اعم از استحمام و شست وشوی ظروف به امری غیرقابل اجتناب تبدیل شده و مشارکت حداکثری شهروندان در صرفه جویی از مصرف آب را بیش از پیش بااهمیت نموده است.

این عضو شورای شهر تهران تاکید نمود: خشکسالی های تهران عموما دوره بازگشت 7ساله داشته که با توجه به تداوم خشکسالی در سومین سال متوالی، کاهش شدید بارندگی ها و ذخایر آبی سد های پنج گانه تهران همکاری و مساعدت شهروندان در کنترل مصرف آب بسیار لازم است. با برنامه ریزی های صورت گرفته کاهش ظرفیت استحصال آب سطحی در دستور کار قرار گرفته به طوری که در دو ماه اخیر 6مترمکعب بر ثانیه (به مقدار چهار برابر احتیاج آبی شهر همدان) از مصرف آب سطحی پشت سد های شهر تهران کاسته شده است.

مظفر گفت: محدود بودن منابع آب و غیرقابل انتقال بودن انرژی آب از سایر حوزه ها لزوم صرفه جویی را افزایش می دهد؛ بنابراین در شرایط کنونی تغییر در رفتار استفاده از آب شرب، امری مهم و لازم است. رعایت الگوی بهینه مصرف آب به وسیله کارکنان دستگاه های اجرایی و پرهیز از اسراف و مصرف غیرضروری و نصب تجهیزات و ادوات بهینه سازی مصرف روی شیرآلات و تجهیزات بهداشتی پرمصرف در سازمان ها و ادارات پرمراجعه نیز از جمله موارد مهمی است که باید به آن توجه کرد.

نماینده شورای شهر تهران در هیئت مدیره آب و فاضلاب تهران بعلاوه گفت: شناسایی محل های دارای نشت و برطرف آن در تاسیسات مانند ممیزی تاسیسات و تجهیزات آب بر است که با هدف شناخت دقیق مولفه های کاهش مصرف آب در دستور کار است. بعلاوه تجهیزات شهر تهران به علت گذر زمان فرسوده شده و نشتی های آن آب زیادی را هدر می دهد.

مظفر با اشاره به موضوع استفاده از گونه های گیاهی کم آب بر که سالیان سال است بر آن تاکید می گردد، گفت: آبیاری فضا های سبز باید حتی الامکان با استفاده از سیستم های نوین و در ساعات غروب آفتاب انجام گردد و ادارات، سازمان ها و شهرداری ها باید از پوشش گیاهی متناسب با شرایط آب وهوایی کنونی و کمترین احتیاج آبی استفاده نمایند.

این عضو شورای شهر تهران، اما بر لزوم جمع آوری آب های سطحی نیز تاکید نموده و گفت: شهرداری تهران جهت پیشگیری از سیلاب، کانال های زیرزمینی را لایروبی می نماید. اما باید با هماهنگی های بین دستگاهی شهرداری و شرکت آب و فاضلاب تمهیداتی اندیشیده گردد تا آب هایی که به این کانال ها وارد می گردد به چرخه مصرف برگردد. در حال حاضر شهرداری تهران چهار تصفیه خانه لوکال در منطقه ها 2، 3، 6 و 10 دارد که با تصفیه فاضلاب، از آب تصفیه شده در آبیاری فضای سبز بهره برداری می نماید و پنج تصفیه خانه دیگر نیز در دست احداث است. از سوی دیگر شهرداری به هوشمندسازی حلقه های چاه آب اقدام نموده است و تا انتها سال گذشته 55 حلقه چاه هوشمندسازی شده و تا انتها سال جاری 80 حلقه چاه دیگر نیز هوشمندسازی خواهد شد.

او با بیان اینکه شهرداری میله های قنوات و نقشه مسیر قنوات شهر تهران را شناسایی نموده است، گفت: شهرداری در راستای تفاهم نامه با وزارت نیرو با هدف کاهش برداشت از منابع آب های زیرزمینی و مدیریت منابع آب 112 حلقه چاه را به شرکت آب منطقه ای تحویل داده است.

این عضو شورای شهر تاکید نمود: یکی از رویکرد های نو شورای شهر تهران در مدیریت منابع آب، اتخاذ ضوابط تشویقی به منظور تعبیه سیستم جمع آوری آب نزولات آسمانی و چرخه بازیافت آب فاضلاب برای ساختمان های مسکونی، اداری و تجاری درجهت استفاده مجدد در مصارف غیرشرب است.

آقایان در وزارتخانه ها دچار روزمرگی شده اند.

اما معضل کم آبی مختص مرکز نیست و گریبان تمام شهر ها و استان های کشور را می فشارد. مصطفی نخعی، نماینده نهبندان و سربیشه و عضو کمیسیون انرژی مجلس از آغاز فعالیت فراکسیون خشکسالی در مجلس خبر داده و گفت: حقیقت این است که با کمبود منابع آبی روبرو هستیم و این کمبود سابقه ای بیش از 20 سال دارد. بارندگی ها کاهش یافته و در دو سه سال اخیر به علت تشدید خشکسالی، کشور در شرایط بسیار بحرانی قرار گرفته است.

او با بیان اینکه در تمام جهان با تغییر اقلیمی روبرو هستیم، اضافه کرد: این تغییر اقلیمی در غرب آسیا بیشتر است. در این شرایط باید متناسب با تغییر اقلیم، مدیریت نیز تغییر کند. سایر کشور ها موضوع تغییر اقلیم را جدی گرفته اند و حتی در کشور های همسایه، وزارت تغییر اقلیم تشکیل شده است. به نظرم هنوز بعضی مسئولان اجرایی کشور، عمق بحران را متوجه نشده اند و بحث تغییر اقلیم در کشور جدی گرفته نشده است. در صورت متناسب کردن مصوبات قانونگذاری، دستورالعمل ها و حوزه اجرا، این مقدار از مصرف آب در کشور منطقی نیست. حدود 90 درصد آب در حوزه کشاورزی مصرف می گردد. وزارت کشاورزی چقدر توانسته است در کنترل مصرف آب کار ویژه ای انجام دهد؟ احساس می کنم آقایان در این وزارتخانه ها دچار روزمرگی شده اند و توجهی به این شرایط پیش آمده در منطقه ندارند. هنر آقایان در وزارت نیرو و آب منطقه ای این است که سال به سال درصدی از حق آبه را کاهش دهند. درحالی که باید در حوزه کشاورزی، صنعتی و مصرف خانگی فرهنگ سازی انجام گردد.

او تاکید نمود: فکر می کنم مجلس قوانین خوبی در حوزه آب دارد و متاسفانه مشکل در بخش اجراست. اشکال مجلس هم در نظارت است. می بایست کمیسیون های کشاورزی و انرژی مجلس این موضوع را مورد آنالیز دقیق قرار دهند. من فراکسیون مقابله با خشکسالی را راه اندازی کردم و در کوشش هستم، فضای ذهنی نمایندگان در مجلس را نسبت به این بحران آماده کنم تا تدبیری برای این شرایط بیندیشیم.

او تاکید نمود: با آنکه همه می دانند نقش کمیسیون های مجلس معین نماینده تر از فراکسیون هاست، اما در فراکسیون خشکسالی حتما موضوع تغییر اقلیم به صورت جدی تر از گذشته پیگیری خواهد شد.

فعلا احتیاجی به واردات آب نداریم

محمدجواد، عسکری، عضو کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست مجلس درباره دلایل کم آبی و بحران آب در کشور، گفت: خشکسالی کنونی در 50 سال اخیر بی سابقه بوده است. عامل مهمی که موجب کم آبی شده، برداشت غیرمجاز از سفره های زیرزمینی است و متاسفانه بیش از چاه های مجاز، چاه های غیرمجاز داریم که حفره های زیرزمینی را به وجود آورده به همین علت بسیاری از دشت های کشور دچار فرونشست شده اند و در آینده به بحران جدی تبدیل خواهند شد. از دیگر مسائل این حوزه، مدیریت توزیع و تقسیم نامتعادل آب است که به کم آبی کشور دامن زده است. معضل دیگر بهینه مصرف نکردن آب است.

به اعتقاد این نماینده مجلس در کمیسیون تخصصی تمام این علل را آنالیز نموده ایم و اعتبارات خوبی برای بهینه سازی مصرف آب در نظر گرفته ایم. در حال حاضر 30 درصد محصولات کشاورزی ایران دور ریخته می گردد. در حقیقت با این اقدام منابع آبی هدر می رود. در جلساتی که با وزرای دولت گذشته و کنونی داشتیم در پی مدیریت آب برای سال های خشکسالی هستیم تا ضعف مدیریت ها برطرف گردد.

عضو کمیسیون کشاورزی مجلس با اشاره به این که نمی خواهیم آمار نگران نماینده را اعلام کنیم، اضافه کرد: به آمار اشاره نمی کنم، اما کشور با شرایط آب بسیار نامناسبی روبرو است و باید دعا کنیم که بتوانیم آب شرب را از بارش های فصل بارندگی تامین کنیم.

او در پاسخ به این سوال که با این اوصاف کشور به واردات آب احتیاج دارد؟ گفت: فکر می کنم، تا چند سال آینده احتیاجی به واردات آب نباشد و بتوان با صرفه جویی و مدیریت آب، بحران را مدیریت کرد. البته دولت باید بودجه ای به نوسازی زیرساخت ها اختصاص دهد.